Nolakoak dira landareak?
Landareak izaki bizidun zelulaniztunak dira. Lurrean finkatuta bici dira, eta beren elikagaia sortzen dute, airetik eta lurretik hartutako substantziak erabiliz.
Sustraiak, zurtoinak eta hostoak osatzen dute landarea.
Zurtoin bigun eta malgua duten landareak belarrak dira: eta zurtoin gogorra eta zurrun samarra dutenak, berriz, zuhaitzak eta zuhaixkak.
Landareeen ugalketa
Loreak dira landareen ugaltze-organoak. Lorea kalizak, korolak, estaminek eta pistiloak osatzen dute.
Loretik jasotzen da fruitua, eta fruituak haziak dauzka barruan.
Landareak modu asexualean ere uval daitezke: hau da, loreek eta haizek esku hartu gabe. Esate baterako, aldaxken bidez ugal daitezke.
Landareen elikadura
Landareek ez dute elikagaiak hartzeko beharrik:
Izan ere, sortu egiten dute beren elikagaia, fotosintesi deritzon prozesuaren bidez.
Beren elikagaia sortzeko, landareek ura, gatz mineralak eta karbono dioxidoa hartu behar dute. Eta eguzkiaren argia ere behar dute.
Fotosintesia egitean, landareek oxigenoa sorteen dute.
LANDAREAK.
LANDAREEN ATALAK
Landareek hiru atal dituzte: sustraiak, zurtoina eta hostoak. Zurtoina eta hostoak agerian daude;
sustraiak, berriz, ez dira ikusten, lur azpian daudelako. Landare batzuek loreak eta fruituak dituzte.
sustraiak, berriz, ez dira ikusten, lur azpian daudelako. Landare batzuek loreak eta fruituak dituzte.
SUSTRAIAK
Sustraiak landareek lur azpian duten atala
dira. Sustraiek landarea finkatu egiten dute lurrean.
Gainera, ura eta beste substantzia batzuk xurgatzen
dituzte lurzorutik.
dira. Sustraiek landarea finkatu egiten dute lurrean.
Gainera, ura eta beste substantzia batzuk xurgatzen
dituzte lurzorutik.
Landare batzuek sustrai nagusi bat dute- lodiena-,
eta hortik, beste zenbait sustrai txikiago ateratzen
dira. Beste batzuek antzeko tamainakoak dituzte
sustrai guztiak.
ZURTOINA
Zurtoina lurzorutik gora hazten den landare atala da. Hortik ateratzen dira hostoak. Bi zurtoin mota daude:
zurkara (gogorra, zurruna) eta belarkara (biguna, malgua)
zurkara (gogorra, zurruna) eta belarkara (biguna, malgua)
Zurtoina nolakoa, landareak zuhaitzak, zuhaixkak edo belarrak izan daitezke.
belarra |
- Zuhaitzek zurtoin zurkara dute. Zurtoina lodia da, enbor izenekoa, eta hortik sortzen dira adarrak.
- Zuhaixkek zurtoin zurkara dute. Nolanahi ere, oso laburra da, eta adarrak ia lurzorutik ateratzen dira.
- Belarrek zurtoin belarkara dute eta baxuak izaten dira.
Zuhaixkak |
HOSTOAK
Hostoak landarearen zurtoinetik sortzen diren atal berdeak dira. Bi zati dituzte: txortena eta
orria.
- Txortena hostoak eta zurtoinak bat egiten duten zatia da.
- Orria hostoaren zatirik zabalena da. Hainbat forma izan ditzakete.
Landare batzuek hostoak galtzen dituzte udazkenean: hosto erorkorreko landareak dira. Beste landare
batzuek beti dituzte hostoak: hosto iraunkorreko landareak dira.
Hosto iraunkorreko zuhaitzak |
Hosto erorkorreko zuhaitza |
Forma ezberdinetako hostoak |
LANDAREEK BEREN ELIKAGAIA SORTZEN DUTE.
Eguzki- argiaren laguntzaz, landareek beren elikagaia ekoizten dute hostoetan:
- Sustraien bidez, ura eta beste substantzia batzuk xurgatzen dituzte lurzorutik. Nahaste horri izerdi landugabea deitzen zaio.
- Izerdi landugabea zurtoinetik hostoetaraino jaoaten da.
- Eguzki-argiaren bidez, izerdi landu bihurtzen da hostoetan. Hori da landareen elikagaia.
- Izerdi landua zurtoinetik landare osora banatzen da.
No hay comentarios:
Publicar un comentario