LURRAZALA

Guztia lurrazalaren gainean garatzen da. Gainean etxeak, eraikuntzak, elikagaiak landatzen eta egiten ditugu (etengabe ari da aldatzen).

Harriak higatu egiten dira

Lurrazala harriz osaturik dago, harriak puskatu eta higatu egiten dira.

Prozesu askoren eraginez puskatzen dira harriak.

 

-         Mendietan, euri-ura, temperatura, ur izotza… eta izotzak urak baino bolumen handiagoa hartzen duenez, puskatu egiten du harria.

-         Landareen sustraiak pixkanaka-pixkanaka puskatu egiten dituzte.

Lurzorua

Harrietatik sortutako zatiak izaki bizdunen hondarrekin nahasten direnean, lurzorua osatzen da.

Lurzorua hainbat osai mota bereiz daiteke:

-         Osagai solidoak, osagai organikoak (izaki bizdunen hondarrak), osagai mineralak (harrietatik datozenak) azken hauek mota askotakoak izan daitezke (harea, buztina…)

-         Osagai likidoa uretan disolbaturik dauden gatz-mineralak dira.

-         Gas osagaia atmosferako airea da, karbono-dioxidoa eta lurzoruan bizi diren izaki bizidunek sortutako gasak dira.

Higadura

Harrien nahiz lurzoruaren materialak herrestatzen direnean gertatzen da higadura (ibaien, haizearen eta itsasoaren eraginez) 

-         Haizeak arrastaka eraman dezake lurzorua, hondar asko eramaten duenean harrien behe-beheko zatia higatzen dau. 

-         Itsasoak labarren behealdea higatzen du, arkuak eta gangak sorteen ditu.

Garraioa eta sedimentazioa

Urak eta haizeak higatutako materialak garraiatzen dituzte.

Euri asko egin ondoren ibaietako ura zikintzen dute.

Uraren eta haizearen abiadura moteltzen denean, sedimentazioa gertatzen da. Materialak azalean pilatzen dira, ibaiek (deltak osatzen dituzte garraiatzen dituzten materialekin) haizeak (dunak sortzen ditu), gordailu horiei jailkin esaten zaie.

Lurrazaleko harriak higatu egiten dira pixkanaka-pixkanaka. Horrelaxe, eta izaki bizidunen eraginez, osatzen da lurzorua. Gainera, harriak eta lurzoruak higatu egiten dira, eta haien hondakinak garraiatu eta naiki egiten dira.